Kod UPC - najważniejsze informacje

Co to jest kod UPC

UPC, czyli Universal Product Code, to pierwszy standard kodu kreskowego zaprojektowany do śledzenia i identyfikacji produktów. Wprowadzony został w supermarketach w USA i Kanadzie w 1973 roku, z myślą o usprawnieniu obsługi klientów i gromadzeniu danych w punktach sprzedaży.

UPC został opracowany w Stanach Zjednoczonych w latach 70-tych XX wieku przez George'a Laurera, pracującego dla IBM. Głównym celem stworzenia tego systemu było usprawnienie procesu sprzedaży i zarządzania zapasami w sklepach.

Standaryzacją kodów kreskowych zajmowały się organizacje UCC (Uniform Code Council, Inc.) w USA oraz ECCC (Electronic Commerce Council of Canada). W obliczu rosnącej globalizacji rynku i konieczności unifikacji oznaczeń standardu UPC oraz konkurencyjnego EAN w 2005 roku powyższe organizacje weszły w skład globalnej organizacji GS1, a kodu UPC i EAN zostały ujednolicone jako GTIN, czyli Global Trade Item Number.

Rodzaje kodów UPC

W chwili obecnej w użytku stosowane są dwa rodzaje kodów numerycznych UPC:

• UPC-A (wersja pełna) – składający się z 12 cyfr
• UPC-E (wersja skrócona) – składający się z 6 cyfr

Charakterystyka kodu UPC

Kody UPC umożliwiają szybkie i precyzyjne przetwarzanie danych na temat produktów, takich jak cena, nazwa produktu, producent itp., co znacznie przyspiesza proces sprzedaży i pomaga w efektywnym zarządzaniu zapasami.

Kod UPC składa się z dwunastu cyfrowych symboli: pierwsze sześć to unikalny identyfikator firmy, następne pięć to numer produktu, a ostatnia cyfra to cyfra kontrolna, służąca do weryfikacji poprawności kodu.

Symbol jest reprezentowany jako sekwencja dwóch linii i dwóch przerw. Każda taka sekwencja obejmuje siedem jednostek szerokości. Grubość linii i przerw może wynosić 1, 2, 3 lub 4 jednostki szerokości, co daje łącznie 20 możliwych kombinacji. Połowa z nich jest używana do lewej, nieparzystej części kodu, a druga połowa do prawej, parzystej części. Znaki po lewej stronie zaczynają się zawsze od przerwy, a te po prawej - od linii.

Kod UPC-A

W systemie UPC-A, każdy znak jest przedstawiony za pomocą sekwencji siedmiu bitów (modułów), które są kodowane jako zestaw linii i przerw występujących na przemian. Linie ochronne służą do oddzielania dwóch grup po sześć cyfr każda i dzielą kod na część lewą i prawą. Taka struktura kodu pozwala na skanowanie w dowolnej orientacji.Z kolei cały kod skałada się 95 bitów.

Struktura kodu UPC

Struktura 12-cyfrowego kodu UPC jest następująca

1. Pierwsza cyfra znajdująca się po lewej stronie, to cyfra systemu numeracji. Oznacza ona określony typ produktu, na przykład 0, 6, 7 i 8 są zwykle stosowane dla produktów ogólnego przeznaczenia.
2. Następne pięć cyfr to numer producenta. Jest on unikalny dla każdej firmy, a wszystkie towary sprzedawane przez określoną firmę będą miały ten sam kod producenta.
3. Kolejne pięć cyfr to numer produktu. Jest on unikalny dla każdego produktu danego producenta.
4. Ostatnia cyfra to cyfra kontrolna. Jest obliczana na podstawie pierwszych 11 cyfr i służy do sprawdzenia, czy kod został odczytany poprawnie.

Kod UPC-E jest skróconą wersją kodu UPC-A, gdzie nadmiar zer został wyeliminowany, dzięki czemu może być stosowany zamiennie w sytuacji gdy na opakowaniu pełny kod UPC-A nie zmieścił by się. W kodzie UPC-E, podobnie jak w kodzie UPC-A, pierwsza cyfra jest oznaczeniem systemu numeracji, ostatnia cyfrą kontrolną. W kodzie tym nie ma pola ochronnego, a pierwsze 3 cyfry (po oznaczeniu systemu numeracyjnego) stanowią kod producenta, kolejne trzy cyfry prezentują kod produktu.

Znaczenie pierwszej cyfry w kodzie UPC (prefiksy)

Jak już wcześniej wyjaśnilismy pierwsza cyfra kodu UPC stanowi oznaczenie systemu nuemracji i jest nazywana również prefiksem. To liczbowe przedstawienie informuje nas z jakiego rodzaju produktem mamy do czynienia.

1. Cyfry 0, 1, 6, 7, 8 lub 9 przeznaczone są dla większości produktów
2. Cyfra 2 zarezerwowana została dla produktów o zmiennej masie w obrocie lokalnym. Produkty takie mają przydzielany kod UPC przez sklepy, jeżeli są tam pakowane.
3. Cyfrą 3 oznaczane są leki według numeru National Drug Code – Narodowego Kodeksu Leków
4. Cyfra 4 zarezerwowana jest dla użytku lokalnego, często dla kart lojalnościowych
5. Cyfrą 5 oznaczone są kupony

Obliczanie sumy kontrolnej

Ostatnia cyfra w kodzie UPC to cyfra kontrolna, która służy do sprawdzenia poprawności odczytu kodu kreskowego. Cyfrę kontrolną oblicza się w następujący sposób:

• Cyfry znajdujące się na miejscach nieparzystych (np. 1,3,5) należy dodać, a następnie przemnożyć przez liczbę 3.
• Do wyniku dodać cyfry znajdujące się na miejscach parzystych (np. 2,6,8)
• Po otrzymaniu wyniku należy obliczyć wartość modulo 10
• Następnie odejmujemy otrzymany wynik od 10
• Jeżeli otrzymamy wynik 10, nalezy ponownie obliczyć wartość modulo 10, aby otrzymać skrócenie wyniku do jednocyfrowej wartości.

Przykład: Mamy kod 03600029145X, gdzie X oznacza cyfrę kontrolną, X zostaje wyliczone w następujący sposób: Suma cyfr znajdujących się w miejscach nieparzystych (0+6+0+2+1+5 = 14) jest mnożona przez 3 (14 × 3 = 42), następnie dodawane są cyfry znajdujące się na miejscach parzystych – (42+3+0+0+9+4 = 58), obliczana jest wartość modulo 10 (58%10 = 8), a następnie wynik odejmowany jest od 10 (10 – 8 = 2). Obliczamy po raz kolejny modulo 10 (2%10 = 2). Suma kontrolna ma wartość 2.

Zastosowanie kodu UPC

Kod UPC (Universal Product Code) jest powszechnie stosowany na całym świecie, zwłaszcza w sektorze handlu detalicznego, do identyfikacji produktów. Oto kilka konkretnych zastosowań:

• Automatyzacja sprzedaży: Kod UPC jest najczęściej skanowany przy kasach, co pozwala na szybkie i dokładne przetwarzanie transakcji sprzedaży. Skanowanie kodu UPC jest znacznie szybsze i dokładniejsze niż ręczne wprowadzanie informacji o produkcie.
• Zarządzanie zapasami: Kody UPC są również używane do śledzenia zapasów. Kiedy produkt jest sprzedawany i jego kod UPC jest skanowany, system zarządzania zapasami może automatycznie odnotować tę sprzedaż i zaktualizować dane o zapasach.
• Analiza sprzedaży: Dzięki kodom UPC, sprzedawcy mogą łatwo analizować dane sprzedażowe, identyfikując na przykład, które produkty sprzedają się najlepiej, w jakim tempie schodzą z półek, czy też jakie są trendy sezonowe.
• Łączność z innymi systemami: Kody UPC mogą być zintegrowane z innymi systemami informatycznymi, takimi jak systemy planowania zasobów przedsiębiorstwa (ERP), systemy zarządzania relacjami z klientami (CRM) czy systemy zarządzania łańcuchem dostaw (SCM).
• Zastosowania poza handlem detalicznym: Chociaż kody UPC są najczęściej stosowane w handlu detalicznym, mogą być również używane w innych sektorach, takich jak magazyny, produkcja czy logistyka, do identyfikacji różnego rodzaju przedmiotów, komponentów czy surowców.

Propozycje czytników odczytujących kod UPC

Poniżej przedstawiamy Państwu listę polecanych przez nas czytników kodów kreskowych i QR, które bez problemu poradzą sobie z odczytem kodu UPC. Skanery dostępne są w naszym sklepie internetowym HDWR.

Czytniki przewodowe

• Skaner kodów kreskowych z podstawką i automatycznym skanowaniem HD29A - jest to przewodowy czytnik kodów kreskowych 1D oferujący automatyczne skanowanie etykiet, co w połączeniu z podstawką znajdującą się w zestawie, daje urządzenie niemal bezobsługowe.
• Czytnik kodów kreskowych 1D HD42A - przewodowy skaner kodów kreskowych 1D wyposażony w laserowy układ skanujący, który pozwala na automatyczne skanowanie etykiet. W zestawie znajduje się podstawka zapewniająca stabilność czytnika.
• Czytnik kodów kreskowych 1D ręczny HD-SL62 - czytnik wyposażony w laserowy układ skanujący oferuje bezproblemowy odczyt kodów kreskowych 1D.
• Skaner kodów kreskowych 1D HD-S80 - stacjonarny czytnik przeznaczony do odczytu kodów kreskowych 1D. Daje możliwość automatycznego skanowania etykiet. Idealny do małych sklepów i butików.
• Czytnik kodów QR Aztec 2D do dowodów rejestracyjnych HD-SL36A - skaner przeznaczony do odczytu kodów 2D QR. Odznacza się znakomitym odczytem kodu Aztec z dowodu rejestracyjnego. Zaawansowany układ skanujący pozwala na automatyczne skanowanie, a praktyczna podstawka zapewnia stabilność.
• Czytnik kodów QR HD200 - przeznaczony do pracy stacjonarnej skaner z metalową obudową, zapewniającą wytrzymałość, oferuje skanowanie kodów kreskowych 1D oraz 2D QR. Zaletą jest odczyt kodów wyświetlanych na ekranach LCD oraz wyświetlaczach urządzeń mobilnych.

Czytniki bezprzewodowe

• Czytnik kodów QR WiFi/Bluetooth, do dowodów rejestracyjnych HD-SL96 - zaawansowany, profesjonalny skaner pozwalający na efektywny odczyt kodów kreskowych 1D oraz 2D QR, zarówno z drukowanych etykiet, jak i z ekranów LCD czy wyświetlaczy urządzeń mobilnych. Odznacza się znakomitym odczytem kodu Aztec znajdującego się w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Oferuje dwa rodzaje komunikacji bezprzewodowej: Bluetooth oraz komunikację radiową.
• Czytnik kodów kreskowych bezprzewodowy HD44 - czytnik oferujący efektywny odczyt kodów kreskowych 1D wyposażony we wbudowaną pamięć, która pozwala na zapis dużej ilości kodów, celem późniejszego przesłania na komputer.
• Skaner kodów kreskowych z matrycą CCD HD33C - zaawansowany skaner pozwalający na precyzyjne skanowanie kodów kreskowych 1D, zarówno z drukowanych etykiet, jak i z ekranów LCD oraz wyświetlaczy urządzeń mobilnych.
• Czytnik kodów kreskowych magazynowy, Bluetooth i WiFi HDWR HD77 - czytnik oferujący skanowanie kodów kreskowych 1D. Posiada dwa rodzaje komunikacji bezprzewodowej: radiową i poprzez moduł Bluetooth. Dodatkową zaletą jest wbudowana pamięć, umożliwiająca zapis do 100 000 zeskanowanych kodów, celem późniejszego przesłania na komputer.
• Skaner kodów kreskowych 1D ze stacją dokującą, profesjonalny HD8900 - profesjonalny czytnik oferujący możliwość skanowania kodów kreskowych 1D. W zestawie znajduje się stacja dokującą, pozwalającą na szybkie i wygodne ładowanie. Cechuje sie dużym zasięgiem bezprzewodowym.
• Czytnik kodów QR 1D/2D ze stacją i trybem automatycznym, skaner bezprzewodowy HD6200 - zaawansowany skaner umożliwiający skanowanie kodów kreskowych 1D oraz 2D QR, również z ekranów LCD i wyświetlaczy urządzeń mobilnych. Dysponuje automatycznym odczytem kodów i wyróżnia się sporym zasięgiem bezprzewodowym.