0
0,00 zł

Wszystko co powinieneś wiedzieć o rodzajach układów klawiatur [2023]

Dodaj pierwszy komentarz

W obecnych czasach, gdy komputeryzacja zaszła już tak daleko, ciężko znaleźć osobę, która nigdy nie korzystała z klawiatury komputerowej. Jest to jedno z podstawowych narzędzi, które są niezbędne do korzystania z sieci internetowej, wprowadzania danych lub nawet uzyskania dostępu poprzez wpisanie hasła. Czy zastanawialiście się natomiast dlaczego klawisze umieszczone są właśnie w taki sposób, a nie np. po kolei jak w alfabecie? Lub może czy udałoby się przyspieszyć proces pisania poprzez bardziej przemyślane ułożenie klawiszy? Zapraszamy do naszego artykułu, w którym przybliżymy różne układy klawiszy w tak dobrze nam znanych na codzień klawiaturach komputerowych.

W tym artykule omówimy:

Od czego się zaczęło, czyli historia powstania klawiatur do komputera

Zanim do naszych domów i miejsc pracy zawitały klawiatury komputerowe, popularnymi przyrządami do tworzenia wszelkiego rodzaju dokumentów były maszyny do pisania. Koncepcja na ich stworzenie była znana już od początku XVIII wieku, a pierwszy użyteczny model skonstruowano w 1867 roku. Wówczas klawisze czcionek ułożone były zgodnie z alfabetem. Szybko się jednak okazało, że rozwiązanie to posiada dosyć istotną wadę - podczas wprowadzania kolejnych czcionek tekstu, położone obok siebie ramiona zakleszczały się, szczególnie podczas szybkiego pisania.

Dlatego też w roku 1868 amerykański dziennikarz i wynalazca Christopher Latham Sholes, zaczął pracę nad opracowaniem prototypu maszyny do pisania, która miała używać popularny dzisiaj układ zwany QWERTY. Układ ten był rozwijany przez kolejne 10 lat i ostatecznie rok 1878 uważa się za datę powstania układu QWERTY, który możemy spotkać w zdecydowanej większości klawiatur.

Wraz z rozwojem technologii komputerowej w latach 60. i 70. XX wieku, potrzebne były nowe metody wprowadzania danych. Wczesne komputery były obsługiwane za pomocą kart perforowanych lub przełączników, ale wkrótce stało się oczywiste, że potrzebny jest bardziej efektywny interfejs. Z tego powodu klawiatury maszyn do pisania zostały zaadaptowane do użytku z komputerami. Pierwsze klawiatury komputerowe były często ciężkie, mechaniczne i korzystały z różnych interfejsów do komunikacji z komputerem.

W latach 80. klawiatury zaczęły się zmieniać. Pojawiły się klawiatury membranowe, które były lżejsze i cichsze niż ich mechaniczne odpowiedniki. Z biegiem czasu do klawiatur dodawano klawisze funkcyjne, klawisze strzałek oraz klawisze specjalne, takie jak "Ctrl" czy "Alt".

Współczesne klawiatury oferują wiele funkcji, od podświetlenia po programowalne klawisze. Poza tradycyjnymi klawiaturami fizycznymi, rosnąca popularność urządzeń dotykowych doprowadziła do powstania klawiatur wirtualnych.

Maszyna do pisania z układem klawiszy QWERTY

Rodzaje układów klawiszy w klawiaturach komputerowych

Pomimo, iż maszyny do pisania obecnie można podziwiać jako obiekty muzealne, na codzień towarzyszą nam ich następczynie, czyli klawiatury komputerowe, które na przestrzeni lat ewoluowały, znacznie się rozwijając i dostosowując do wymagań współczesnego świata. Globalny rozwój komputeryzacji i cyfryzacji wymusił konieczność powstania różnego rodzaju układów klawiszy w klawiaturach.

QWERTY

Układ QWERTY stworzony w roku 1878 stał sie jednym z najbardziej popularnych układów klawiszy w wielu krajach. Pomimo, iż jest on mało wydajnym rozmieszczeniem liter, a osobom początkującym trudno zapamiętać takie umieszczenie, zdecydowanie zdominował rynek urządzeń wskazujących i uważany jest za podstawowy. Nazwa wzięła się od pierwszych sześciu znaków górnego wiersza liter. W Polsce klawiatura o układzie QWERTY umożliwiająca wpisanie dodatkowych znaków diakrytyzowanych (ę, ó, ą, ś, ł, ż, ź, ć, ń) jest określana jako klawiatura programisty.

Klawiatura do komputera z układem klawiszy QWERTY

QWERTZ

Następnym układem klawiatury, z którym można się często spotkać, jest QWERTZ. Występuje ona głównie w Niemczech, Szwajcarii, Austrii, ale także w krajach bałkańskich. W Polsce ten układ również jest znany i określany jako klawiatura maszynistki. Ciekawostką jest, że polska wersja tej klawiatury powstała na bazie niemieckiej, zastępując zachodnie znaki diakrytyzowane (ä, ö, ü, ß) polskimi. Z uwagi natomiast na mniejszą liczbę tych znaków niż w języku polskim, w tym układzie klawiatury w maszynach do pisania nie były dostępne niektóre duże litery.

Klawiatura komputerowa z układem klawiszy QWERTZ

AZERTY

Układ klawiatury AZERTY występuje jedynie w krajach francuskojęzycznych. Podobnie jak poprzednie wersje, nazwa wzięła się od rozmieszczenia pierwszych sześciu liter w górnym rzędzie. Dodatkową różnicą jest przeniesienie litery M na prawą stronę litery L, gdzie w tym miejscu w pozostałych klawiaturach znajduje się symbol średnika. Dodatkowo, w klawiaturach w tym układzie, domyślnie w górnym rzędzie cyfr dostępne są symbole specjalne oraz znaki diakrytyczne, a żeby wpisać ciąg liczb, konieczne jest jednoczesne naciśnięcie klawisza Shift.

Klawiatura komputerowa z układem klawiszy AZERTY

Klawiatura Dvoraka

Pomimo powstania tak wielu układów klawiszy w klawiaturach, żaden z nich nie okazał się rozwiązaniem najbardziej optymalnym. Z tego powodu, w latach 30. ubiegłego wieku, chcąc zwiekszyć wydajność pisania na klawiaturze, w roku 1936 opatentowano tak zwaną klawiaturę Dvoraka, inaczej nazywaną klawiaturą uproszczoną.

Twórcy, podczas jej opracowania kierowali się racjonalnymi kryteriami, które miały pozwolić na stworzenie klawiatury idealnej:

  • pisanie powinno być łatwiejsze przez podział liter na ręce
  • najczęściej pisane litery powinny się znajdować w środkowym rzędzie, tam gdzie odruchowo użytkownik kładzie swoje ręce
  • najrzadziej pisane litery powinny być w najniższym rzędzie, jako najtrudniejsze do wciśnięcia
  • z uwagi na przeważającą praworęczność populacji, do lewej ręki powinny być przypisane samogłoski i rzadziej używane litery
  • litery najczęściej występujące powinny znajdować się jak najbliżej siebie

Wszystkie te założenia pozwoliły stworzyć urządzenie, które diametralnie różniło się układem liter, zachowując zaledwie tylko kilka z nich w "normalnej" pozycji. Klawiatura ta jednak spotkała się odrzuceniem i obecnie stanowi bardziej ciekawostkę - osoby, które były przyzwyczajone do korzystania z układu QWERTY uznały, że koszt nauki nowego układu jest nieproporcjonalnie duży do zysku w szybkości pisania. Ten jednak również nie był oszałamiający, gdyż klawiatura Dvoraka została zoptymalizowana pod język angielski, a jakakolwiek próba zaadaptowania jej na inne języki mogłaby jeszcze bardziej spowolnić proces pisania.

Uproszczona klawiatura dokpuetrowa Dvoraka

Układ klawiatury w zależności od kraju

Opatentowane układy klawiszy takie jak QWERTY, QWERTZ, AZERTY czy klawiatura Dvoraka użytkowane są w różnych krajach w zależności od języka, którym posługują się mieszkańcy. Poniżej, w ramach ciekawostki, prezentujemy mapę Europy oraz rozmieszczenie poszczególnych układów klawiatur w zależności od kraju.

Na zielono zaznaczono układ QWERTY, na czerwono QWERTZ a na niebiesko układ AZERTY. Kolorem żółtym zaznaczone są układy narodowe takie jak FGĞIOD w Turcji bądź ŪGJRMV w Łotwie.

Mapa przedstawiająca rozmieszczenie poszczegółnych układów klawiatur

Poza wymienionymi powyżej układami klawiszy w klawiaturze komputerowej, które są użytkowane w zależności od kraju, istnieją układy klawiatur specyficzne dla danego kraju bądź języka. Klawiatury te znacząco różnią się wyglądem od omówionych powyżej.

Klawiatury cyryliczne

Dla języków takich jak rosyjski, bułgarski czy ukraiński, gdzie używa się alfabetu cyrylicznego, klawiatury mają zupełnie inny układ. Najpopularniejszym jest układ "JCUKEN", chociaż w Rosji dominuje układ "ЯВЕРТЫ" (odpowiednik QWERTY).

Układ klawiatury z cyrylicą

Klawiatury azjatyckie

Kraje takie jak Japonia, Chiny czy Korea używają specyficznych układów klawiatur dostosowanych do ich języków. W przypadku języka japońskiego istnieje układ "Kana", który jest dostosowany do ich sylabowego systemu pisma.

Układ klawiatury azjatyckiej

Skąd wzięło się tak wiele układów klawiatur?

Różne układy klawiatury powstały z różnych powodów – od historycznych i technologicznych po kulturowe i lingwistyczne. W wielu przypadkach układy były projektowane w celu optymalizacji szybkości pisania w danym języku. W innych sytuacjach były to próby dostosowania się do specyficznych potrzeb kulturowych czy technologicznych.

Przewodowa klawiatura komputerowa typerCLAW-PC110W firmy HDWR

Czy wiesz, że...

  • Układ QWERTY został zaprojektowany tak, by oddzielać od siebie często używane litery w języku angielskim. Miało to zapobiec zacinaniu się ramion w maszynach do pisania.
  • Pierwsze klawiatury komputerowe nie miały klawiszy funkcyjnych. Dopiero w latach 80. klawisze F1-F12 stały się standardem.
  • Opracowano specjalny ergonomiczny układ klawiatury o nazwie Maltron, który ma kształt litery "D" i jest przystosowany do kształtu ludzkiej dłoni.
  • W krajach azjatyckich, gdzie istnieją tysiące znaków, klawiatury nie są dostosowane do wprowadzania każdego znaku osobno. Zamiast tego, klawiatury są używane do wprowadzania fonetycznych odpowiedników, które są następnie konwertowane na odpowiednie znaki.
  • W latach 80. XX wieku stworzono klawiaturę dla małp w ramach eksperymentu badawczego. Umożliwiało to małpom komunikację z ludźmi za pomocą prostych komend.
  • Klawiatura wpłynęła na rozwój języka w Internecie. Skróty takie jak "brb" (be right back) czy "lol" (laugh out loud) stały się popularne właśnie dzięki klawiaturze i szybkiemu pisaniu.

Podsumowanie

Klawiatury, mimo że są codziennym narzędziem dla wielu z nas, mają fascynującą historię i wpływały na wiele aspektów naszej kultury i technologii. Czy wiesz, ile razy dziennie naciskasz klawisze na swojej klawiaturze? Może to kolejna ciekawostka do zgłębienia!

Klawiatura komputerowa ewoluowała z prostego urządzenia do pisania w XIX wieku do kluczowego interfejsu komunikacji z komputerami w XXI wieku. Jej historia świadczy o nieustającej adaptacji i innowacji w odpowiedzi na rosnące potrzeby użytkowników.

W naszym sklepie internetowym HDWR posiadamy bogaty i atrakcyjny wybór klawiatur różnego rodzaju. Oczywiście, wszystkie nasze klawiatury dysponują tak popularnym w naszym kraju układem, jak QWERTY. Mogą Państwo za to wybierać spośród bezprzewodowych klawiatur klasycznych, klawiatur składanych, klawiatur numerycznych oraz klawiatur przewodowych.

Polecane produkty

[product show="main" slider="true" onlyAvailable="true"]

Komantarze (0)

Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium